Eetstoornissen

We maken een onderscheid tussen erkende eetstoornissen en ongespecifieerde voeding- of eetstoornissen. Voor de erkende eetstoornissen worden de definities en criteria weergegeven op basis van de DSM-5 (ook gekend als de vijfde editie van de "Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders"). Bij ongespecifieerde voeding- of eetstoornissen bespreken we de in de media en de sportwereld meest gangbare termen om eetproblemen te benoemen.

Erkende eetstoornissen

Anorexia Nervosa

• Beperking van de energie inname volgens behoefte die leidt tot een opmerkelijke laag lichaamsgewicht gezien de lengte, leeftijd, sekse, ontwikkelingstraject, en lichamelijke gezondheid. Een opmerkelijk laag gewicht wordt gedefinieerd als een gewicht dat minder is dan wat minimaal gezien wordt als normaal, of bij kinderen en adolescenten minder dan wat minimaal verwacht mag worden.
• Intense angst om aan te komen in gewicht en om dik te worden, of aanhoudend gedrag om toename van gewicht te voorkomen, zelfs bij een opmerkelijk laag gewicht.
• Verstoring van de wijze waarop het lichaamsgewicht of het figuur wordt ervaren, onevenredig grote invloed van het gewicht of het figuur op de zelfwaardering, of een aanhoudend gebrek aan inzicht in de ernst van het lage lichaamsgewicht.

Er worden twee types onderscheiden:

1. Het eetbuien/purgerende type: er is sprake van eetbuien en purgeergedrag (bvb. zelfopgewekt braken, misbruik van laxeermiddelen).
2. Het restrictieve type: eetbuien en purgeergedrag kwamen de voorbije drie maanden niet voor.

De ernst van Anorexia Nervosa wordt bepaald door de BMI. Wanneer er geen extreem gewichtsverlies is maar de andere symptomen wel aanwezig zijn, wordt gesproken van a-typische Anorexia Nervosa.

Boulimia Nervosa

• Terugkerende episode van eetbuien. Een eetbui wordt gekenmerkt door de volgende kenmerken:
  1. Eten in een afgebakende periode (bvb. twee uur) van een hoeveelheid voedsel die beslist groter is dan wat de meeste mensen zouden eten gedurende dezelfde tijd onder dezelfde omstandigheden.

• Terugkerend ongepast compensatie gedrag om gewichtstoename te voorkomen.
• De eetbui en het ongepaste compensatie gedrag komen allebei gemiddeld één keer per week voor in de laatste drie maanden.
• De zelfwaardering wordt onevenredig sterk beïnvloed door het figuur en het gewicht.
• De verstoring vindt niet alleen plaats gedurende episodes van Anorexia Nervosa.

De ernst van de Boulimia Nervosa wordt bepaald door de frequentie van het compensatiegedrag. Wanneer eetbuien zich minder frequent of minder langdurig voordoen maar de andere symptomen wel aanwezig zijn, wordt gesproken van subklinische Boulimia Nervosa. Wanneer de persoon enkele purgeergedrag vertoont en geen eetbuien heeft, wordt gesproken van een Purgeerstoornis.

Eetbui-stoornis

• Herhaalde episodes van eetbuien. Een eetbui wordt gekenmerkt door de volgende kenmerken:
  1. Eten in een afgebakende periode (bvb. binnen twee uur), van een hoeveelheid voedsel die beslist groter is dan wat de meeste mensen zouden eten gedurende die periode in dezelfde omstandigheden.

• Een eetbui wordt gekenmerkt door de volgende drie (of meer) kenmerken:
  1. Veel sneller eten dan gebruikelijk

• Het hebben van eetbuien gaat gepaard met sterke gevoelens van stress.
• De eetbui vindt gemiddeld 1 keer per week plaats gedurende drie maanden.
• De eetbui wordt niet gevolgd door terugkerend ongepast compenserend gedrag (bij voorbeeld zelf opgewerkt braken, vasten, extreem veel bewegen) en gebeurt niet exclusief gedurende de periode van Anorexia Nervosa, Boulimia Nervosa of een Vermijdende/Restrictieve stoornis in de voedselopname.

De ernst van de Eetbui-stoornis wordt bepaald door de frequentie van de eetbuien. Wanneer eetbuien zich minder frequent of minder langdurig voordoen zijn, maar de andere symptomen wel aanwezig zijn, wordt gesproken van subklinische Eetbui-stoornis. Wanneer de eetbuien enkel plaatsvinden bij het ’s nachts wakker worden, wordt gesproken van Night Eating Syndrome.

Andere specifieke eetstoornissen

A-typische Anorexia Nervosa, subklinische Boulimia Nervosa, Purgeerstoornis, subklinische Eetbui-stoornis en Night Eating Syndrome vallen onder de categorie ‘andere specifieke eetstoornissen’. Ze worden gekenmerkt door een deel van de symptomen van Anorexia Nervosa, Boulimia Nervosa of de Eetbui-stoornis, en werden vroeger geplaatst binnen de categorie ‘Eetstoornis Niet Anders Omschreven’.

Ongespecificeerde voeding- of eetstoornissen

Dit is een algemene diagnostische categorie wanneer er onvoldoende informatie is om tot een betere diagnose te komen. Anorexia nervosa, boulimia nervosa, de eetbui-stoornis, en de ongespecificeerde voedings- of eetstoornis zijn eetstoornissen die door artsen erkend worden.

De media en de sportwereld gebruiken echter ook andere termen om eetproblemen te benoemen. en nemen hier nogal makkelijk de term ‘stoornis’ in de mond. Hoewel deze eetproblemen niet als dusdanig erkend zijn. Dit zijn onder andere ‘anorexia athletica’, ‘de vrouwelijke sporters triade’ en ‘biggarexia’.

Anorexia Athletica

• Vrees om gewicht bij te komen ondanks mager te zijn
• Gewicht is 95% (of minder) van het verwachte gewicht voor leeftijd en lengte (spierontwikkeling zorgt ervoor dat het gewicht boven de grens van 85% van anorexia blijft)
• Verstoord lichaamsbeeld
• Beperkte calorie-inname
• Vaak onderbroken door geplande eetbuien
• Overmatig of compulsief bewegen
• Vaak samen met andere schadelijke methoden om het gewicht te controleren
• Verstoorde maandstonden
• Eventueel uitstel van de pubertijd
• Maag- en darmklachten

Vrouwelijke sporters triade

• Verstoord eetgedrag (zie hierboven)
• Oligomenorroe or amenorroe (minder of afwezige maandstonden)
• Osteoporose of osteopenie (de sterkte van de botten neemt af)

Biggarexia (Adoniscomplex, reversed anorexia)

• Verstoorde lichaamsperceptie (‘Muscle Dysmorphia’ of spierdysmorfofobie); het idee dat men niet genoeg spieren heeft.
• Sociale vermijding
• Negatieve stemming
• Irreële gedachten
• Dwangmatig gedrag (sport, diëten, checken)
• Anabolengebruik